Teknik SEO Nedir? Site Altyapısını Optimize Etme Rehberi

Share at:

ChatGPT Perplexity WhatsApp LinkedIn X Grok Google AI

SEO dünyasına adım attığınızda karşınıza çıkan kavramlardan biri de “Teknik SEO”. Peki nedir bu teknik SEO ve neden bu kadar önemli? Basitçe ifade etmek gerekirse, teknik SEO, web sitenizin arama motorları tarafından daha iyi anlaşılması, taranması ve indekslenmesi için yapılan teknik optimizasyonların bütünüdür. İçerik ve backlinkler ne kadar kaliteli olursa olsun, teknik altyapınız sağlam değilse maalesef beklediğiniz sonuçları alamazsınız.

Bu yazımızda, teknik SEO’nun tüm önemli bileşenlerini ele alacak, site altyapınızı arama motorları için nasıl optimize edeceğinizi adım adım anlatacağız. Yıllardır birçok projeye danışmanlık yaparken gördüğümüz en yaygın hataları ve çözümlerini de sizlerle paylaşacağız.

1. Teknik SEO’nun Tanımı ve Önemi

Teknik SEO, web sitenizin arama motorları tarafından daha kolay keşfedilmesi, anlaşılması ve indekslenmesi için yapılan optimizasyon çalışmalarıdır. Basit bir benzetmeyle açıklamak gerekirse: İçerik SEO’su müşterilere sunduğunuz ürünler, backlink çalışmaları ürünlerinizin reklamı, teknik SEO ise mağazanızın altyapısıdır. Mağazanızın kapıları kilitliyse, koridorları karanlıksa veya raflar düzensizse, ürünleriniz ne kadar kaliteli olursa olsun müşteriler onlara ulaşamaz.

Teknik SEO’nun en önemli avantajlarından biri, genellikle bir kez düzgün yapılandırıldığında uzun vadeli etki sağlamasıdır. İçerik sürekli yenilenmesi gereken bir çalışma alanıyken, teknik altyapı doğru kurulduğunda çok daha az bakım gerektirir.

Crawlability ve Indexability Farkı

Teknik SEO’nun iki temel kavramı vardır: Crawlability (Taranabilirlik) ve Indexability (İndekslenebilirlik).

Crawlability: Web sitenizin Google, Bing gibi arama motorlarının botları tarafından taranabilme kabiliyetidir. Eğer bir sayfa taranamıyorsa (örneğin robots.txt tarafından engellenmiş veya JavaScript tarafından gizlenmişse), bu sayfa arama motorları tarafından keşfedilemez.

Indexability: Taranan sayfaların arama motorlarının indeksine eklenebilme özelliğidir. Bir sayfa taranabilir olsa bile, eğer noindex etiketi taşıyorsa veya canonical tag ile başka bir sayfaya yönlendirilmişse indekslenmeyebilir.

Geçen ay çalıştığımız bir e-ticaret sitesinde ilginç bir durumla karşılaştık. Site tamamen taranabilir durumdaydı ancak ürün sayfalarının çoğu indekslenememişti. Sebebi ise tüm ürün sayfalarında yanlışlıkla eklenmiş noindex etiketleriydi. Bu küçük hatayı düzelttikten sonra, site trafiği iki hafta içinde %40 arttı!

2. Site Hızı Optimizasyonu

Site hızı, hem kullanıcı deneyimi hem de SEO açısından kritik öneme sahiptir. Google, 2010 yılından beri site hızını bir sıralama faktörü olarak kullanıyor ve özellikle mobil cihazlarda hız faktörü giderek daha önemli hale geliyor.

Site hızını optimize etmek için yapabileceğiniz birkaç temel işlem:

Resim Optimizasyonu

Büyük boyutlu görseller, site hızını yavaşlatan en yaygın faktörlerden biridir. İşte görselleri optimize etmek için uygulayabileceğiniz adımlar:

Görselleri doğru formatta kaydedin (JPEG, PNG, WebP)
“Lazy loading” tekniğini kullanın
Responsive görseller için srcset özelliğini kullanın

<img src="resim-small.jpg"
     srcset="resim-small.jpg 400w,
             resim-medium.jpg 800w,
             resim-large.jpg 1200w"
     sizes="(max-width: 600px) 400px,
            (max-width: 1200px) 800px,
            1200px"
     alt="Optimizasyon örneği">

CSS ve JavaScript Dosyalarının Minify Edilmesi

CSS ve JavaScript dosyalarındaki gereksiz boşlukları, yorumları ve kullanılmayan kodları kaldırarak dosya boyutlarını küçültebilirsiniz. WordPress kullanıyorsanız, Autoptimize veya WP Rocket gibi eklentiler bu işlemi otomatikleştirebilir.

Browser Caching Kullanımı

Tarayıcı önbelleğini etkinleştirerek, kullanıcıların web sitenizi ikinci ve sonraki ziyaretlerinde daha hızlı yüklenmesini sağlayabilirsiniz. .htaccess dosyanıza ekleyebileceğiniz basit bir kod örneği:

<IfModule mod_expires.c>
  ExpiresActive On
  ExpiresByType image/jpg "access plus 1 year"
  ExpiresByType image/jpeg "access plus 1 year"
  ExpiresByType image/gif "access plus 1 year"
  ExpiresByType image/png "access plus 1 year"
  ExpiresByType text/css "access plus 1 month"
  ExpiresByType application/javascript "access plus 1 month"
</IfModule>

Core Web Vitals Optimizasyonu

Google’ın Core Web Vitals metrikleri, site performansını ölçmek için kullanılan önemli göstergelerdir:

LCP (Largest Contentful Paint): Sayfanın en büyük içerik öğesinin yüklenme süresi (ideal: 2.5 saniyeden az)
FID (First Input Delay): Kullanıcının ilk etkileşiminden sonra sayfanın tepki verme süresi (ideal: 100ms’den az)
CLS (Cumulative Layout Shift): Sayfa yüklenirken görsel öğelerin ne kadar kayma yaşadığı (ideal: 0.1’den az)

Google Search Console ve PageSpeed Insights, bu metrikleri ölçmenize ve sorunları tespit etmenize yardımcı olabilir.

3. Mobile Uyumluluk ve Responsive Tasarım

Google, 2019 yılından beri mobil öncelikli indeksleme (mobile-first indexing) kullanıyor. Bu, web sitenizin mobil versiyonunun arama motorları için birincil versiyon olduğu anlamına gelir. Bu nedenle mobile SEO çalışmaları artık isteğe bağlı değil, zorunlu hale gelmiştir.

Responsive Tasarım İmplementasyonu

Responsive tasarım, web sitenizin farklı ekran boyutlarına göre otomatik olarak uyum sağlamasını ifade eder. Temel HTML kodunuza ekleyeceğiniz viewport meta etiketi responsif tasarımın ilk adımıdır:

<meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1.0">

CSS medya sorguları (media queries) kullanarak farklı ekran boyutları için özel stil tanımlamaları yapabilirsiniz:

/* Mobil cihazlar için */
@media only screen and (max-width: 600px) {
  body {
    font-size: 16px;
  }
  .container {
    width: 100%;
    padding: 0 15px;
  }
}

/* Tabletler için */
@media only screen and (min-width: 601px) and (max-width: 992px) {
  body {
    font-size: 17px;
  }
  .container {
    width: 90%;
  }
}

Mobile Uyumluluk Testi

Web sitenizin mobil uyumluluğunu test etmek için Google’ın Mobile-Friendly Test aracını kullanabilirsiniz. Bu araç, sitenizin mobil cihazlarda nasıl göründüğünü simüle eder ve potansiyel sorunları belirler.

Geçen yıl çalıştığımız bir müşteri, masaüstünde mükemmel çalışan ancak mobilde birçok sorunu olan bir siteye sahipti. Menüler açılmıyor, bazı butonlar tıklanamıyor ve içerik okunamaz haldeydi. Responsive tasarıma geçiş yaptıktan sonra, mobil trafiği %70 arttı ve dönüşüm oranı iki katına çıktı!

4. XML Sitemap Oluşturma

XML sitemap, web sitenizin içeriğini ve yapısını arama motorlarına anlatan bir haritadır. Bu harita, arama motoru botlarının sitenizi daha etkili bir şekilde taramasına yardımcı olur.

XML Sitemap Nasıl Oluşturulur?

XML sitemap oluşturmanın birkaç yolu vardır:

WordPress için: Yoast SEO veya Rank Math gibi eklentiler otomatik olarak XML sitemap oluşturur.
Diğer CMS’ler için: Çoğu modern CMS, built-in sitemap oluşturma özelliğine sahiptir.
Manuel oluşturma: Küçük siteler için, XML Sitemap Generator gibi online araçlar kullanabilirsiniz.

Temel bir XML sitemap örneği:

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<urlset xmlns="http://www.sitemaps.org/schemas/sitemap/0.9">
  <url>
    <loc>https://www.siteadresi.com/</loc>
    <lastmod>2023-10-15</lastmod>
    <changefreq>monthly</changefreq>
    <priority>1.0</priority>
  </url>
  <url>
    <loc>https://www.siteadresi.com/hakkimizda/</loc>
    <lastmod>2023-09-20</lastmod>
    <changefreq>yearly</changefreq>
    <priority>0.8</priority>
  </url>
</urlset>

Sitemap’i Search Console’a Göndermek

XML sitemap’inizi oluşturduktan sonra, Google Search Console’a göndermeniz önemlidir. Bunun için:

Google Search Console’a giriş yapın
Sitenizi seçin
Sol menüden “Sitemaps” seçeneğine tıklayın
“Yeni sitemap ekle” kutusuna sitemap URL’nizi girin (genellikle sitemap.xml veya sitemap_index.xml)
“Gönder” butonuna tıklayın

Büyük sitelerde çalışırken, içerik türlerine göre ayrılmış birden fazla sitemap oluşturmak daha etkili olabilir. Örneğin, bir e-ticaret sitesi için:

products-sitemap.xml
categories-sitemap.xml
blog-sitemap.xml
authors-sitemap.xml

Bu şekilde, arama motorları sitenizin farklı bölümlerini daha organize bir şekilde tarayabilir.

5. Robots.txt Yönetimi

Robots.txt dosyası, arama motoru botlarına sitenizin hangi bölümlerini tarayabileceklerini ve hangilerini tarayamayacaklarını söyleyen bir dosyadır. Bu dosya, sitenizin kök dizininde (örneğin, www.siteadresi.com/robots.txt) bulunur.

Robots.txt Dosyası Nasıl Yazılır?

Robots.txt dosyası, basit bir metin editörü ile oluşturulabilir. İşte temel bir robots.txt örneği:

User-agent: *
Disallow: /admin/
Disallow: /temp/
Allow: /
Sitemap: https://www.siteadresi.com/sitemap.xml

Bu örnekte:
– User-agent: * tüm botlar için geçerli kuralları belirtir
– Disallow: /admin/ admin klasörünün taranmasını engeller
– Disallow: /temp/ temp klasörünün taranmasını engeller
– Allow: / diğer tüm sayfaların taranmasına izin verir
– `Sitemap: https://www.siteadresi.com/sitemap.xml` sitemap konumunu belirtir

Yaygın Robots.txt Hataları

Robots.txt dosyasında yapılan yaygın hatalar:

Yanlış sözdizimi kullanmak: Robots.txt dosyası çok hassastır. Örneğin, “Disallow: /admin” ile “Disallow: /admin/” farklı anlamlara gelir. İlki sadece /admin sayfasını engeller, ikincisi ise /admin/ dizini altındaki tüm sayfaları engeller.
Önemli sayfaları yanlışlıkla engellemek: Bazen geliştiriciler tüm siteyi engelleyip (Disallow: /) bunu düzeltmeyi unutabilirler.
Gizli içeriği korumak için robots.txt kullanmak: Robots.txt dosyası, içeriği insanlardan değil, sadece arama motoru botlarından gizler. Gizli veya hassas bilgileri korumak için şifre koruması gibi güvenlik önlemleri kullanılmalıdır.

Bir müşterimizin sitesinde ilginç bir durumla karşılaşmıştık. Site trafiği aniden düşmüştü ve sebebini araştırdığımızda, bir geliştirici test amaçlı olarak robots.txt dosyasına “Disallow: /” eklemiş ve unutmuştu. Bu küçük hata, sitenin tamamen indeksten çıkmasına neden olmuştu!

6. Canonical Tag Kullanımı

Canonical tag, aynı veya çok benzer içeriğe sahip birden fazla URL olduğunda, arama motorlarına “asıl” veya “tercih edilen” URL’yi belirtmenizi sağlayan bir HTML etiketidir.

Canonical Tag Neden Önemlidir?

Duplicate content (tekrarlanan içerik) sorunu, SEO’nun en yaygın problemlerinden biridir. Aynı içerik farklı URL’lerde sunulduğunda, arama motorları hangisini indeksleyeceğini bilemez ve bu durum sıralama gücünüzü böler.

Örneğin, aşağıdaki URL’ler arama motorları tarafından farklı içerikler olarak algılanabilir:

https://www.siteadresi.com/urun
https://www.siteadresi.com/urun/
https://www.siteadresi.com/urun?ref=email
http://siteadresi.com/urun

Canonical Tag Nasıl Uygulanır?

Canonical tag, HTML sayfanızın <head> bölümüne eklenir:

<link rel="canonical" href="https://www.siteadresi.com/urun/" />

WordPress kullanıyorsanız, SEO eklentileri (Yoast SEO, Rank Math vb.) canonical tag’leri otomatik olarak yönetebilir.

Canonical Tag Best Practices

Mutlak URL kullanın: Relative URL’ler (örn. /urun/) yerine tam URL’ler (örn. `https://www.siteadresi.com/urun/`) kullanın.
HTTPS versiyonunu tercih edin: Sitenizin hem HTTP hem de HTTPS versiyonu varsa, canonical tag’de HTTPS versiyonunu belirtin.
Self-referential canonical kullanın: Her sayfa, kendisinin canonical versiyonunu belirtmelidir. Bu, başka bir sayfa tarafından yanlışlıkla canonical olarak işaretlenmesini önler.
Pagination ile dikkatli olun: Sayfalandırılmış içerikte (sayfa 1, sayfa 2 vb.), her sayfa kendi URL’sine canonical olmalıdır, ilk sayfaya değil.

Bir e-ticaret projemizde, ürünler hem kategori sayfalarında hem de kampanya sayfalarında listeleniyor ve bu durum duplicate content sorununa yol açıyordu. Canonical tag’leri düzgün şekilde yapılandırdıktan sonra, arama sonuçlarındaki görünürlük %35 arttı.

7. Site Mimarisi ve URL Yapısı

Site mimarisi, web sitenizin sayfalarının nasıl organize edildiğini ve birbirleriyle nasıl bağlantılı olduğunu ifade eder. İyi düzenlenmiş bir site mimarisi, hem kullanıcı deneyimini iyileştirir hem de arama motorlarının sitenizi daha etkili bir şekilde anlamasını sağlar.

Site Mimarisi SEO İçin Nasıl Olmalı?

İdeal bir site mimarisi şu özelliklere sahip olmalıdır:

Düz hiyerarşi: Herhangi bir sayfaya ana sayfadan en fazla 3-4 tıklama ile ulaşılabilmelidir.
Mantıksal kategorizasyon: İçerikler mantıksal kategorilere ve alt kategorilere ayrılmalıdır.
Silolu yapı: Birbiriyle ilişkili içerikler aynı bölümlerde gruplanmalıdır.

Örnek bir site mimarisi:

Ana Sayfa
├── Ürünler
│   ├── Kategori 1
│   │   ├── Alt Kategori A
│   │   │   ├── Ürün 1
│   │   │   ├── Ürün 2
│   │   ├── Alt Kategori B
│   ├── Kategori 2
├── Blog
│   ├── Kategori X
│   ├── Kategori Y
├── Hakkımızda
├── İletişim

SEO Dostu URL Yapısı

SEO dostu URL’ler şu özelliklere sahip olmalıdır:

Kısa ve öz: Gereksiz kelimeler veya parametreler içermemelidir.
Anahtar kelime içeren: URL’de sayfanın konusunu yansıtan anahtar kelimeler bulunmalıdır.
Okunabilir: Özel karakterler veya anlamsız sayılar yerine anlaşılır kelimeler kullanılmalıdır.
Tire (-) kullanımı: Kelimeler arasında boşluk yerine tire kullanılmalıdır.

Örnek URL yapıları:

✅ İyi: https://www.siteadresi.com/beyaz-esyalar/buzdolabi/no-frost-buzdolabi/
❌ Kötü: https://www.siteadresi.com/products.php?cat=3&subcat=14&id=257

Breadcrumb Navigasyon

Breadcrumb (ekmek kırıntısı) navigasyon, kullanıcıların ve arama motorlarının sitenizin hiyerarşisini anlamasına yardımcı olan önemli bir unsurdur. Örnek bir breadcrumb yapısı:

<nav aria-label="breadcrumb">
  <ol class="breadcrumb">
    <li class="breadcrumb-item"><a href="/">Ana Sayfa</a></li>
    <li class="breadcrumb-item"><a href="/beyaz-esyalar/">Beyaz Eşyalar</a></li>
    <li class="breadcrumb-item"><a href="/beyaz-esyalar/buzdolabi/">Buzdolabı</a></li>
    <li class="breadcrumb-item active" aria-current="page">No-Frost Buzdolabı</li>
  </ol>
</nav>

Google’ın bu yapıyı daha iyi anlaması için ayrıca schema.org yapısal veri işaretlemesi de ekleyebilirsiniz.

8. HTTPS ve Güvenlik

HTTPS, web siteniz ile kullanıcılar arasındaki iletişimin güvenli bir şekilde şifrelenmesini sağlayan bir protokoldür. Google, 2014 yılından beri HTTPS’i bir sıralama faktörü olarak kullanıyor ve Chrome tarayıcısı, HTTP sitelerini “güvenli değil” olarak işaretliyor.

HTTPS’e Geçiş Adımları

SSL sertifikası alın: Let’s Encrypt gibi ücretsiz kaynaklardan veya güvenilir sertifika sağlayıcılarından SSL sertifikası edinebilirsiniz.
Sertifikayı sunucunuza yükleyin: Hosting sağlayıcınızın kontrol panelinden veya sunucu yönetim arayüzünden SSL sertifikanızı yükleyin.
HTTP’den HTTPS’e yönlendirme yapın: .htaccess dosyanıza aşağıdaki kodu ekleyerek tüm HTTP trafiğini HTTPS’e yönlendirebilirsiniz:

RewriteEngine On
RewriteCond %{HTTPS} off
RewriteRule ^(.*)$ https://%{HTTP_HOST}%{REQUEST_URI} [L,R=301]

İç linkleri güncelleyin: Site içindeki tüm linklerin HTTPS versiyonuna işaret ettiğinden emin olun.
Search Console’da yeni mülk ekleyin: Google Search Console’da HTTPS versiyonunuzu yeni bir mülk olarak ekleyin.

HTTPS Geçişinde Yaşanan Yaygın Sorunlar

Mixed content hataları: HTTPS sayfalarında HTTP kaynaklarının (resimler, scriptler vb.) kullanılması tarayıcılarda güvenlik uyarılarına neden olur.
Yanlış yönlendirmeler: HTTP’den HTTPS’e yönlendirme yaparken 302 (geçici) yerine 301 (kalıcı) yönlendirme kullanılmalıdır.
Hreflang etiketlerinde tutarsızlık: Uluslararası sitelerde, hreflang etiketlerinin tümü aynı protokolü (HTTPS) kullanmalıdır.

Birkaç ay önce bir müşterimizin sitesini HTTPS’e geçirmiştik. İlk etapta bazı sayfalarda mixed content hataları yaşadık, çünkü CSS dosyasındaki bazı görseller hala HTTP ile çağrılıyordu. Bu sorunu çözdükten sonra, site güvenlik puanı yükseldi ve mobil performans skorları iyileşti.

9. Crawl Budget Optimizasyonu

Crawl budget (tarama bütçesi), arama motoru botlarının belirli bir zaman diliminde sitenizde tarayabileceği sayfa sayısını ifade eder. Özellikle büyük sitelerde, tarama bütçesini verimli kullanmak önemlidir.

Crawl Budget Nasıl Optimize Edilir?

Gereksiz sayfaları engelleyin: Search parametreleri, filtreleme sayfaları veya düşük değerli içerikler robots.txt dosyasında engellenebilir.
Site hızını artırın: Daha hızlı sayfalar, botların daha fazla sayfa taramasına olanak tanır.
Dahili linkleri optimize edin: Önemli sayfalarınıza daha fazla dahili link vererek, bu sayfaların daha sık taranmasını sağlayabilirsiniz.
XML sitemap kullanın: Güncel ve doğru bir XML sitemap, botların önemli sayfalarınızı bulmasına yardımcı olur.
Sunucu kaynaklarını izleyin: Sunucunuzun botlara verdiği yanıt kodlarını (özellikle 5xx hataları) düzenli olarak kontrol edin.

Log Dosyası Analizi

Sunucu log dosyalarınızı analiz ederek, arama motoru botlarının sitenizi nasıl taradığını görebilirsiniz. Screaming Frog Log Analyzer gibi araçlar, şu bilgileri sağlar:

Hangi sayfalar en sık taranıyor?
Hangi sayfalar hiç taranmıyor?
Botlar hangi sayfalardan hata alıyor?
Tarama sıklığı zaman içinde nasıl değişiyor?

Bu veriler, tarama bütçenizi daha verimli kullanmanıza yardımcı olabilir.

Crawl Rate Limitlemesi

Google Search Console’da, Googlebot’un sitenizi tarama hızını ayarlayabilirsiniz. Eğer sunucunuz yoğun bot trafiğini kaldıramıyorsa, tarama hızını düşürebilirsiniz.

Yakın zamanda 100.000’den fazla ürüne sahip bir e-ticaret sitesinde çalışırken, tarama bütçesi sorunlarıyla karşılaştık. Log analizi yaptığımızda, Googlebot’un zamanının %40’ını eski ve stokta olmayan ürünleri taramakla geçirdiğini fark ettik. Bu sayfaları noindex yaparak ve sitemap’ten çıkararak, önemli sayfaların taranma sıklığını %60 artırdık.

Sonuç

Teknik SEO, web sitenizin arama motorları tarafından doğru anlaşılması ve indekslenmesi için kritik öneme sahiptir. Site hızı, mobile uyumluluk, sitemap, robots.txt, canonical tag, site mimarisi, HTTPS ve crawl budget gibi faktörleri optimize ederek, sitenizin teknik açıdan sağlam bir temele sahip olmasını sağlayabilirsiniz.

Teknik SEO çalışmalarının etkisi genellikle hemen görülmez, ancak uzun vadede büyük fark yaratır. Düzenli teknik SEO denetimleri yaparak, sitenizin arama motorları için ideal durumda olduğundan emin olabilirsiniz.

Unutmayın, en iyi içerik ve backlink stratejisi bile, teknik altyapı sorunları nedeniyle başarısız olabilir. Bu nedenle, SEO çalışmalarınızda teknik SEO’ya gereken önemi vermelisiniz.

Siz de teknik SEO ile ilgili deneyimlerinizi veya sorularınızı yorumlarda paylaşabilirsiniz. SEO yolculuğunuzda başarılar dileriz!