E-ticaret Site Yapısı ve Site Mimarisi

E-ticaret dünyasında başarılı olmak istiyorsanız, sağlam bir temel üzerine inşa edilmiş bir site yapısı olmazsa olmazınızdır. Yıllardır çeşitli e-ticaret projelerinde çalışırken gördüğümüz en büyük hatalardan biri, site mimarisinin baştan düzgün planlanmaması. Bu durum, ilerleyen zamanlarda büyük sorunlara yol açıyor ve çoğu zaman komple yeniden yapılandırma gerektiriyor.

E-ticaret site mimarisi, basitçe ifade etmek gerekirse, sitenizin temel iskeletidir. Bu iskelet, ürünlerin nasıl kategorize edileceğini, sayfaların birbirleriyle nasıl ilişkilendirileceğini ve kullanıcıların site içinde nasıl gezineceğini belirler. İyi bir mimari, hem kullanıcılar hem de arama motorları için kolay anlaşılır bir yapı sunar.

Site mimarisini oluştururken cevaplamamız gereken bazı temel sorular var:

• Ürünlerimizi nasıl kategorize edeceğiz?
• Kaç seviye kategori ve alt kategori olacak?
• Filtreler ve etiketler nasıl yapılandırılacak?
• Kullanıcılar nasıl en hızlı şekilde istedikleri ürünlere ulaşacak?
• Arama motorları sitemizi nasıl en verimli şekilde tarayacak?

Geçen sene 500.000+ ürünlü bir e-ticaret sitesinin yeniden yapılandırma sürecinde yer aldık. Eski mimari o kadar karmaşıktı ki, Google’ın site içinde kaybolduğunu ve birçok önemli ürün sayfasını indekslemediğini fark ettik. Yeni, düzgün planlanmış bir mimari ile organik trafikte %40’lık bir artış sağladık.

İyi bir teknik SEO anlayışı, e-ticaret site mimarisinin temelini oluşturur. Crawl bütçenizi verimli kullanmanızı, arama motorlarının sitenizi daha iyi anlamasını ve kullanıcı deneyiminin iyileşmesini sağlar.

Optimal URL Yapısı Tasarımı

URL yapısı, site mimarinizin dışa vuran yüzüdür. İyi tasarlanmış URL’ler hem kullanıcılar hem de arama motorları için değerlidir. URL yapınız, site hiyerarşinizi açıkça yansıtmalı ve kullanıcılara nerede olduklarını kolayca anlatabilmelidir.

E-ticaret sitelerinde ideal URL yapısı şöyle olmalıdır:

https://siteadi.com/kategori/alt-kategori/urun-adi

Örneğin:

https://elektronikmarket.com/bilgisayarlar/laptoplar/asus-zenbook-pro-14

Bu yapı, kullanıcıya ve arama motorlarına açık bir hiyerarşi sunar. Kullanıcı URL’ye bakarak nerede olduğunu anlayabilir.

URL yapısı oluştururken dikkat etmemiz gereken bazı kurallar:

1. Kısa ve öz tutun: Gereksiz kelimelerden kaçının. URL’ler ideal olarak 50-60 karakteri geçmemelidir.

2. Özel karakterlerden kaçının: Türkçe karakterler (ç, ş, ı, ğ, ü, ö) yerine Latin alfabesi karşılıklarını kullanın.

3. Kelime ayırıcı olarak tire (-) kullanın: Alt çizgi (_) veya boşluk yerine tire kullanmak SEO açısından daha iyidir.

4. Dinamik parametrelerden kaçının:

https://siteadi.com/urunler?id=123&kategori=5

yerine

https://siteadi.com/kategoriler/elektronik/telefonlar

tercih edin.

1. Büyük-küçük harf tutarlılığı sağlayın: Tüm URL’leri küçük harfle oluşturmak en iyisidir.

Bir müşterimizin sitesinde URL yapısını yeniden düzenlediğimizde, organik tıklamalarda %15’lik bir artış gördük. Önceki yapıda dinamik parametreler vardı ve bu, hem kullanıcılar hem de arama motorları için karmaşık bir yapı oluşturuyordu.

Kategori Hiyerarşisi Planlama

Kategori hiyerarşisi, e-ticaret sitenizin belkemiğidir. İyi planlanmış bir kategori yapısı, kullanıcıların aradıkları ürünleri kolayca bulmalarını sağlar ve arama motorlarına sitenizin içeriği hakkında net sinyaller verir.

Kategori hiyerarşisi planlarken şu prensipleri göz önünde bulundurmalıyız:

Derinlik vs Genişlik

Kategori yapınız çok derin mi yoksa çok geniş mi olmalı? Bu sorunun cevabı, ürün çeşitliliğinize bağlıdır. Genel olarak, üç seviyeden fazla derinliğe sahip kategori yapıları kullanıcı için karmaşık olabilir:

Ana Kategori > Alt Kategori > Alt-Alt Kategori > Ürün

Örneğin:
Elektronik > Bilgisayarlar > Laptoplar > Gaming Laptoplar > Ürün

Beş seviyeli bu yapı çok derin ve kullanıcı için takip edilmesi zor olabilir. Bunun yerine:

Elektronik > Bilgisayarlar > Gaming Laptoplar > Ürün

şeklinde daha düz bir yapı tercih edilebilir.

Kategori İsimlendirme

Kategorilerinizi isimlendirirken, kullanıcıların arama alışkanlıklarını göz önünde bulundurun. Google Keyword Planner veya benzeri araçlarla, potansiyel müşterilerinizin hangi terimleri aradığını analiz edin.

Örneğin, “Cep Telefonları” mı yoksa “Akıllı Telefonlar” mı daha çok aranıyor? Veriye dayalı bir karar vermek, kategorilerinizin daha fazla trafik çekmesini sağlayacaktır.

Kategori Sayfası İçeriği

Her kategori sayfası, o kategoriye özgü benzersiz içerikle zenginleştirilmelidir. Bu içerik:

• Kategori açıklaması (en az 300 kelime)
• O kategoriye özgü öne çıkan özellikler
• Alışveriş rehberi veya ipuçları
• Sık sorulan sorular

gibi elemanlara sahip olmalıdır.

Geçtiğimiz yıl çalıştığımız bir moda e-ticaret sitesinde, her kategori sayfasına özel içerikler ekleyerek, bu sayfaların organik görünürlüğünü %35 artırdık. Bu içerikler, kullanıcılara yardımcı olurken aynı zamanda arama motorlarına da o sayfanın ne hakkında olduğuna dair güçlü sinyaller verdi.

Navigation Menu Optimizasyonu

Navigasyon menüsü, kullanıcıların sitenizde gezinmesini sağlayan en önemli araçtır. İyi tasarlanmış bir menü, kullanıcı deneyimini iyileştirir ve arama motorlarının sitenizi daha etkili taramasına yardımcı olur.

Mega Menu vs Standart Dropdown

Büyük e-ticaret siteleri için mega menüler genellikle daha kullanışlıdır. Mega menüler, kullanıcılara tek bir açılır menüde çok sayıda kategori ve alt kategori sunabilir. Bu, özellikle geniş ürün yelpazesine sahip siteler için idealdir.

Mega menülerin SEO etkilerine gelince, doğru uygulandığında oldukça faydalı olabilirler. Ancak, dikkat edilmesi gereken bazı noktalar var:

1. JavaScript ile oluşturulan menüler: JavaScript ile oluşturulan mega menülerdeki linkler, Google tarafından her zaman takip edilemeyebilir. Bu nedenle, HTML tabanlı çözümler tercih edilmelidir.

2. Link sayısı: Bir sayfada çok fazla link olması (genellikle 100’den fazla), her linkin değerini azaltabilir. Ancak modern arama motorları için bu eskisi kadar büyük bir sorun değil.

3. Mobile uyumluluk: Mega menüler mobil cihazlarda kullanıcı deneyimini zorlaştırabilir. Responsive tasarımla bu sorun çözülmelidir.

Header ve Footer Navigasyon

Header ve footer navigasyonu, sitenizin en önemli sayfalarına kolay erişim sağlamalıdır. Header genellikle ana kategorileri içerirken, footer daha çok kurumsal sayfalar, yardım sayfaları ve popüler kategoriler için kullanılır.

Footerda yer alan linkler, SEO açısından da değerlidir çünkü site genelinde her sayfada bulunurlar ve internal linking yapısına katkıda bulunurlar.

Breadcrumb Navigasyon

Breadcrumb (ekmek kırıntısı) navigasyonu, kullanıcılara site içindeki konumlarını gösterir ve geri dönüş yolu sağlar. Arama motorları için de site hiyerarşisini anlamada önemli bir sinyal oluşturur.

Örnek bir breadcrumb yapısı:

Ana Sayfa > Elektronik > Bilgisayarlar > Laptoplar > Asus ZenBook Pro 14

Breadcrumb yapısı, structured data markup (schema.org) ile desteklendiğinde, arama sonuçlarında da görüntülenebilir ve tıklama oranlarını artırabilir.

Internal Linking Stratejileri

İç bağlantılar (internal links), e-ticaret sitenizin sayfaları arasında bağlantı kurarak hem kullanıcı deneyimini iyileştirir hem de arama motorlarının sitenizi daha etkili bir şekilde taramasını sağlar. İyi bir internal linking stratejisi, site mimarinizin önemli bir parçasıdır.

Silo Structure (Silo Yapısı)

Silo yapısı, içeriği tematik gruplara ayırarak her grubun kendi içinde güçlü bir şekilde bağlantılı olmasını sağlayan bir yaklaşımdır. E-ticaret için bu yapı, kategorilerin ve alt kategorilerin kendi içlerinde güçlü bir şekilde bağlantılı olması anlamına gelir.

Örneğin, “Laptoplar” kategorisindeki tüm ürünler ve alt kategoriler birbirleriyle bağlantılı olmalı, ancak “Cep Telefonları” kategorisine daha az bağlantı vermelidir. Bu yapı, her kategori için tema odaklı bir otorite oluşturmanıza yardımcı olur.

İlgili Ürünler ve Cross-Selling

“İlgili ürünler”, “Bu ürünü alanlar bunları da aldı”, “Tamamlayıcı ürünler” gibi bölümler, hem kullanıcı deneyimini iyileştirir hem de güçlü bir iç bağlantı yapısı oluşturur. Bu bağlantılar, kullanıcıların sitede daha fazla zaman geçirmesini sağlarken, arama motorlarının da ürünler arasındaki ilişkileri anlamasına yardımcı olur.

Content Hub Stratejisi

Content hub stratejisi, belirli bir tema etrafında oluşturulmuş içeriklerin merkezi bir sayfaya bağlanmasını içerir. E-ticaret için bir kategori sayfası, o kategoriye ait rehberler, nasıl yapılır içerikleri ve ürün incelemeleri için bir hub görevi görebilir.

Örneğin, “Dijital Fotoğraf Makineleri” kategorisi, şu içeriklerle desteklenebilir:
– Fotoğraf Makinesi Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
– DSLR vs Mirrorless: Hangisi Size Uygun?
– En İyi Fotoğraf Makineleri 2023
– Fotoğrafçılık İçin Gerekli Ekipmanlar

Bu içerikler kategoriye bağlanır ve kategori de bu içeriklere bağlanır, böylece güçlü bir içerik ağı oluşturulur.

Crawl Depth ve Click Depth

Crawl depth (tarama derinliği) ve click depth (tıklama derinliği), e-ticaret site yapınızın etkinliğini değerlendirmede kritik metriklerdir. Bu kavramlar, bir sayfanın ana sayfadan ne kadar “uzakta” olduğunu gösterir.

Click Depth Nedir?

Click depth, bir kullanıcının ana sayfadan başlayarak belirli bir sayfaya ulaşmak için yapması gereken minimum tıklama sayısıdır. Örneğin:

• Ana Sayfa: 0 tıklama
• Kategori Sayfası: 1 tıklama
• Alt Kategori Sayfası: 2 tıklama
• Ürün Sayfası: 3 tıklama

Neden Önemli?

Araştırmalar, click depth’in sıralamalarda önemli bir faktör olduğunu gösteriyor. Ana sayfadan çok uzakta olan sayfalar (genellikle 3-4 tıklamadan fazla) daha az önemli olarak algılanabilir ve sıralamaları bundan etkilenebilir.

Büyük bir elektronik e-ticaret sitesiyle çalışırken, bazı önemli ürün sayfalarının ana sayfadan 6 tıklama uzaklıkta olduğunu tespit ettik. Bu sayfaların yeniden yapılandırılması ve navigasyon iyileştirmeleriyle tıklama derinliğini 3’e düşürdüğümüzde, bu ürünlerin görünürlüğünde ciddi artış gözlemledik.

Crawl Depth Optimizasyonu

Crawl depth optimizasyonu için uygulayabileceğiniz stratejiler:

1. Flat Architecture: Mümkün olduğunca düz bir site mimarisi oluşturun. İdeal olarak, hiçbir önemli sayfa ana sayfadan 3 tıklamadan fazla uzakta olmamalıdır.

2. İç Bağlantı Stratejisi: Önemli sayfalara site genelinde daha fazla iç bağlantı verin. Özellikle yüksek otoriteye sahip sayfalardan (ana sayfa, popüler kategori sayfaları gibi) bağlantılar değerlidir.

3. XML Sitemap: Kapsamlı bir sitemap oluşturun ve Google Search Console’a gönderin. Bu, arama motorlarının tüm sayfalarınızı keşfetmesine yardımcı olur.

4. Arama ve Filtre Sayfaları: Faceted navigation (yüzlü navigasyon) ve filtreleme seçenekleri, çok sayıda URL oluşturabilir. Bunların çoğunu robots.txt ile engellemek veya canonical tag ile yönetmek, crawl bütçenizi daha verimli kullanmanızı sağlar.

Orphan Pages Kontrolü

Orphan pages (yetim sayfalar), site içinden hiçbir bağlantı almayan sayfalardır. Bu sayfalar, arama motorları tarafından keşfedilme olasılığı düşük olan ve site hiyerarşinizde “kaybolmuş” sayfalardır.

Orphan Pages Nasıl Oluşur?

Yetim sayfalar genellikle şu durumlarda ortaya çıkar:

1. Eski ürünler veya kategoriler kaldırıldığında ancak URL’leri hala aktif olduğunda
2. Test amaçlı oluşturulan ve sonra unutulan sayfalar
3. İçerik yönetim sistemindeki hatalar nedeniyle
4. Site yeniden tasarımı sırasında bazı sayfaların yeni yapıya aktarılmaması

Orphan Pages Nasıl Tespit Edilir?

Yetim sayfaları tespit etmek için şu yöntemleri kullanabilirsiniz:

1. Log dosyası analizi: Sunucu loglarını inceleyerek, site içi bağlantısı olmayan ancak ziyaret edilen sayfaları tespit edebilirsiniz.

2. Google Search Console: GSC’de indekslenen ancak site crawl’unda bulunmayan URL’leri karşılaştırabilirsiniz.

3. Analytics verileri: Google Analytics’te trafik alan ancak site crawl’unda bulunmayan sayfaları tespit edebilirsiniz.

4. Screaming Frog gibi SEO araçları: Bu araçlar, site crawl’u ile sitemap veya analytics verilerini karşılaştırarak yetim sayfaları tespit edebilir.

Orphan Pages Yönetimi

Yetim sayfaları tespit ettikten sonra şu adımları izleyebilirsiniz:

1. Değerli içeriğe sahip sayfalar: Bu sayfaları site yapınıza entegre edin ve iç bağlantılar oluşturun.

2. Artık gerekli olmayan sayfalar: 301 yönlendirmesi ile ilgili sayfalara yönlendirin veya 410 (Gone) durum koduyla kaldırın.

3. Duplicate content: Canonical tag ile asıl sayfayı belirtin.

Geçen yıl 50.000+ ürünlü bir e-ticaret sitesinde yaptığımız analizde, 3.000’den fazla yetim sayfa tespit ettik. Bu sayfaların büyük çoğunluğu, eski ürünler ve kampanyalardan kalan sayfalardı. Bu sayfaları düzgün bir şekilde yönlendirdikten sonra, sitenin genel indekslenme oranında ve crawl verimliliğinde önemli iyileşmeler gördük.

Mobile Site Yapısı Düşünceleri

Mobil cihazlardan gelen trafik, çoğu e-ticaret sitesi için toplam trafiğin %60-70’ini oluşturuyor. Bu nedenle, site yapısını planlarken mobil kullanıcı deneyimini öncelikli olarak düşünmek artık bir zorunluluk.

Mobile-First Indexing

Google, artık siteleri mobil versiyonlarına göre indeksliyor (mobile-first indexing). Bu, site yapınızın mobil cihazlarda nasıl göründüğü ve çalıştığının, sıralamalarınızı doğrudan etkilediği anlamına gelir.

Mobile Navigation Optimizasyonu

Masaüstü için harika çalışan bir navigasyon yapısı, mobil cihazlarda kullanışsız olabilir. Mobil navigasyon için şu hususları dikkate alın:

1. Hamburger Menü: Mobil cihazlarda yaygın olarak kullanılan bu menü türü, ekran alanından tasarruf sağlar. Ancak, kritik navigasyon öğeleri hamburger menüsünün dışında, ana ekranda görünür olmalıdır.

2. Bottom Navigation Bar: Özellikle e-ticaret uygulamaları için, ekranın alt kısmında yer alan navigasyon çubuğu, kullanıcı deneyimini iyileştirebilir. Çünkü mobil cihazlarda baş parmakla erişim daha kolaydır.

3. Sticky Headers: Kullanıcı aşağı kaydırdıkça üst kısımda sabit kalan başlıklar, navigasyonu her zaman erişilebilir kılar.

Mobil Site Hızı ve Yapı

Mobil site yapısı, hız performansını da doğrudan etkiler. Şu faktörleri göz önünde bulundurun:

1. Lazy Loading: Özellikle ürün listesi sayfalarında, görüntüler ve içerik parçaları için lazy loading kullanmak, sayfa yükleme süresini önemli ölçüde azaltabilir.

2. Sayfa Boyutu Optimizasyonu: Mobil sayfaların boyutu, masaüstü versiyonlarına göre daha küçük olmalıdır. Gereksiz CSS, JavaScript ve büyük görüntülerden kaçının.

3. AMP (Accelerated Mobile Pages): Bazı e-ticaret siteleri için AMP, mobil performansı artırmak için bir seçenek olabilir. Ancak, e-ticaret fonksiyonları için bazı kısıtlamalar getirdiğini unutmayın.

Mobil-Masaüstü Tutarlılığı

Mobil ve masaüstü versiyonlar arasında tutarlılık sağlamak hayati. Bu, şunları içerir:

1. İçerik Tutarlılığı: Mobil versiyonda eksik içerik olmamalıdır. Google, mobil versiyonda bulunmayan içeriği indekslemeyecektir.

2. Yapısal Tutarlılık: Site yapısı ve hiyerarşisi, her iki versiyonda da aynı olmalıdır.

3. URL Tutarlılığı: Mobil için ayrı URL’ler (m.siteadi.com gibi) kullanıyorsanız, doğru canonical ve alternate etiketleri uyguladığınızdan emin olun.

Bir moda e-ticaret sitesiyle çalışırken, mobil menü yapısını yeniden tasarlayarak ve kritik kategorileri hamburger menüsünün dışına çıkararak, mobil dönüşüm oranında %15’lik bir artış sağladık. Bu, site yapısının mobil kullanıcı deneyimi üzerindeki etkisini açıkça gösteriyor.

Sonuç ve E-ticaret Site Yapısı Checklist

E-ticaret site yapısı ve information architecture, hem kullanıcı deneyimini hem de SEO performansını doğrudan etkileyen kritik bileşenlerdir. İyi planlanmış bir site yapısı, kullanıcıların aradıklarını kolayca bulmasını sağlarken, arama motorlarının da sitenizi daha etkili bir şekilde taramasına ve anlamasına yardımcı olur.

E-ticaret Site Yapısı Checklist

Sitenizin yapısını değerlendirmek için bu kontrol listesini kullanabilirsiniz:

URL Yapısı

• [ ] URL’ler kısa ve anlaşılır mı?
• [ ] Hiyerarşik yapı URL’lere yansıtılmış mı?
• [ ] Özel karakterler ve gereksiz parametreler temizlenmiş mi?
• [ ] URL’lerde anahtar kelimeler doğal şekilde kullanılmış mı?

Kategori Yapısı

• [ ] Kategori derinliği 3 seviyeyi geçmiyor mu?
• [ ] Kategori isimleri kullanıcı dostu ve SEO açısından optimize edilmiş mi?
• [ ] Her kategori sayfasında benzersiz ve değerli içerik var mı?
• [ ] Kategori sayfaları, ilgili alt kategorilere ve ürünlere net bağlantılar içeriyor mu?

Navigasyon

• [ ] Ana navigasyon menüsü kullanıcı dostu ve sezgisel mi?
• [ ] Breadcrumb navigasyonu uygulanmış mı?
• [ ] Footer navigasyonu önemli sayfalara bağlantılar içeriyor mu?
• [ ] Mobil navigasyon, dokunmatik ekran kullanımı için optimize edilmiş mi?

İç Bağlantı Yapısı

• [ ] Önemli sayfalar, site genelinde yeterli iç bağlantı alıyor mu?
• [ ] İlgili ürünler ve kategoriler arasında çapraz bağlantılar var mı?
• [ ] İçerik sayfaları (blog, rehberler vb.) ürün ve kategori sayfalarına bağlanıyor mu?
• [ ] Bozuk bağlantılar düzenli olarak kontrol ediliyor ve düzeltiliyor mu?

Teknik Yapı

• [ ] XML sitemap güncel ve eksiksiz mi?
• [ ] robots.txt dosyası doğru yapılandırılmış mı?
• [ ] Canonical tag’ler duplicate content sorunlarını önlemek için kullanılıyor mu?
• [ ] Sayfa hızı optimizasyonu yapılmış mı?

Mobil Optimizasyon

• [ ] Site responsive tasarıma sahip mi?
• [ ] Mobil navigasyon kullanıcı dostu mu?
• [ ] Mobil sayfalar hızlı yükleniyor mu?
• [ ] Mobil ve masaüstü versiyonlar arasında içerik tutarlılığı var mı?

Bu kontrol listesindeki tüm maddeleri olumlu yanıtlayabiliyorsanız, e-ticaret sitenizin yapısı muhtemelen sağlam temeller üzerine inşa edilmiştir. Ancak, e-ticaret dünyası sürekli evrildiği için, site yapınızı düzenli olarak gözden geçirmek ve güncellemek hayati.

Unutmayın, iyi bir e-ticaret site yapısı tek seferlik bir proje değil, sürekli iyileştirme gerektiren bir süreçtir. Kullanıcı davranışlarını analiz edin, test edin ve site yapınızı buna göre optimize etmeye devam edin.