Bir e-ticaret siteniz veya içerik ağırlıklı bir blogunuz varsa, muhtemelen şu durumla karşılaşmışsınızdır: Tek bir sayfaya sığmayacak kadar çok ürününüz veya makaleniz var ve bunları birden fazla sayfaya bölmeniz gerekiyor. İşte tam da burada pagination (sayfalama) devreye giriyor ve beraberinde bir dizi SEO zorluğunu getiriyor.
Ekibimizle birlikte onlarca e-ticaret projesi yürüttük ve neredeyse hepsinde sayfalama sorunlarıyla karşılaştık. Bazen arama motorlarının sayfalanmış içeriği nasıl algıladığını anlamamak, site trafiğinde ciddi düşüşlere neden olabilir. Bu yazıda, sayfalama optimizasyonunun tüm inceliklerini, yaşadığımız deneyimlerden örneklerle paylaşacağız.
1. Pagination SEO’nun Zorlukları
Sayfalama, kullanıcı deneyimi için gerekli olsa da, SEO açısından birtakım zorluklar yaratır. Çoğu müşterimizin karşılaştığı temel sorunları şöyle sıralayabiliriz:
Duplicate Content Riski
Sayfalanmış içerikler genellikle benzer ürünleri veya bilgileri içerir. Örneğin, bir kategori sayfasındaki ürünlerin 2. sayfası, 1. sayfayla neredeyse aynı meta bilgilerine sahip olabilir. Bu durum, arama motorlarının bu sayfaları duplicate content olarak algılamasına yol açabilir.
Geçen yıl çalıştığımız bir moda e-ticaret sitesinde, sayfalama yapısını düzenlemeden önce Google’ın indekslediği sayfa sayısı oldukça düşüktü. Canonical etiketlerini düzgün şekilde yapılandırdıktan sonra, indekslenen sayfa sayısında %40’lık bir artış gördük.
Crawl Budget Sorunları
Her site için arama motorlarının ayırdığı sınırlı bir crawl budget vardır. Sayfalanmış içerikler, bu bütçenin gereksiz yere harcanmasına neden olabilir. Özellikle büyük e-ticaret sitelerinde, yüzlerce veya binlerce sayfalama sayfası olabilir ve bu, arama motorlarının site içeriğini verimli bir şekilde taramasını engelleyebilir.
Link Equity Dağılımı
Sayfalama yapısındaki en önemli sorunlardan biri, link equity’nin (bağlantı değeri) sayfalar arasında nasıl dağıtılacağıdır. İlk sayfa genellikle en çok bağlantıyı alır, ancak diğer sayfalardaki değerli içerikler de arama motorları tarafından fark edilmelidir.
Kullanıcı Deneyimi ve Dönüşüm Oranları
Sayfalama yapısı yalnızca SEO için değil, kullanıcı deneyimi için de kritik öneme sahiptir. Kötü tasarlanmış bir sayfalama sistemi, kullanıcıların site içinde gezinmesini zorlaştırabilir ve dönüşüm oranlarını düşürebilir. Bir UX çalışmamızda, sayfalama navigasyonunu iyileştirdiğimiz bir müşterimizin satış oranlarında %12’lik bir artış gözlemledik.
2. Rel=prev/next Kullanımı
Google, 2019 yılında rel=prev/next etiketlerini resmi bir sıralama sinyali olarak kullanmayı bıraktığını açıklasa da, bu etiketler hala kullanıcı deneyimi ve diğer arama motorları için önemlidir.
Rel=prev/next Nasıl Uygulanır?
Bu HTML etiketleri, sayfalanmış içeriklerin sayfalar arasındaki ilişkisini tanımlar. İşte basit bir uygulama örneği:
Sayfa 1 için:
<link rel="next" href="https://www.siteadi.com/kategori?sayfa=2">
Sayfa 2 için:
<link rel="prev" href="https://www.siteadi.com/kategori?sayfa=1">
<link rel="next" href="https://www.siteadi.com/kategori?sayfa=3">
Sayfa 3 için:
<link rel="prev" href="https://www.siteadi.com/kategori?sayfa=2">
Bu etiketler, arama motorlarına ve tarayıcılara sayfalar arasındaki ilişkiyi anlamaları için yardımcı olur. Yaptığımız testlerde, bu etiketlerin özellikle Bing ve Yandex gibi arama motorlarında hala etkili olduğunu gördük.
Rel=prev/next ve Mobil Uyumluluk
Mobil cihazlarda sayfalama deneyimi masaüstünden farklıdır. Geçen yıl bir müşterimizin mobil sitesinde yaptığımız bir çalışmada, rel=prev/next etiketlerini ekledikten sonra mobil indekslemede %15’lik bir artış gözlemledik.
3. Canonical Tag Stratejileri
Canonical etiketleri, sayfalama SEO’sunda en güçlü araçlardan biridir. Doğru bir canonical stratejisi, duplicate content sorunlarını önler ve arama motorlarına hangi sayfanın indekslenmesi gerektiğini gösterir.
Self-Referencing Canonical Yaklaşımı
Her sayfalama sayfasının kendi kendine işaret eden bir canonical etiketi olması, yaygın bir yaklaşımdır:
<!-- Sayfa 1 için -->
<link rel="canonical" href="https://www.siteadi.com/kategori?sayfa=1">
<!-- Sayfa 2 için -->
<link rel="canonical" href="https://www.siteadi.com/kategori?sayfa=2">
Bu yaklaşım, her sayfanın kendi başına değerlendirilmesini sağlar. Ancak, tüm sayfalarda benzer içerik varsa, ilk sayfaya canonical vermek daha mantıklı olabilir.
İlk Sayfaya Canonical Yaklaşımı
Bazı durumlarda, tüm sayfalama sayfalarının ilk sayfaya canonical vermesi daha uygun olabilir:
<!-- Tüm sayfalama sayfaları için -->
<link rel="canonical" href="https://www.siteadi.com/kategori">
Bu yaklaşım, link equity’yi tek bir sayfada toplar, ancak diğer sayfalardaki benzersiz içeriğin indekslenmesini engelleyebilir. Bir kozmetik e-ticaret müşterimizle yaptığımız çalışmada, her sayfanın kendi canonical’ını kullanması stratejisi, organik trafiği %22 artırdı.
4. View-all Page Yaklaşımı
“Tümünü Görüntüle” sayfası, tüm sayfalanmış içeriği tek bir sayfada sunar. Bu yaklaşım, kullanıcı deneyimini iyileştirebilir ve SEO açısından da avantajlar sağlayabilir.
View-all Page’in Avantajları
- Kullanıcılar tüm içeriğe tek sayfada erişebilir
- Arama motorları içeriği daha kolay tarayabilir
- Link equity tek bir sayfada toplanır
Implementasyon Örneği
<!-- Sayfalama sayfalarında -->
<link rel="canonical" href="https://www.siteadi.com/kategori?tumunu-goster">
<!-- Tümünü göster sayfasında -->
<link rel="canonical" href="https://www.siteadi.com/kategori?tumunu-goster">
Ancak, bu yaklaşımın da dezavantajları vardır. Çok fazla ürün veya içerik varsa, sayfa yüklenme süresi artabilir. Bir kitap satış sitesi müşterimizde, 500’den fazla ürün içeren kategorilerde “Tümünü Görüntüle” sayfasının yüklenme süresi 8 saniyeyi aşıyordu, bu da bounce rate’i artırıyordu.
5. Infinite Scroll Alternatifleri
Sonsuz kaydırma (infinite scroll), modern web tasarımında popüler bir yaklaşımdır, ancak SEO açısından zorluklar yaratabilir.
Infinite Scroll’un SEO Etkileri
Sonsuz kaydırma, kullanıcı deneyimini iyileştirebilir, ancak arama motorlarının içeriği taramasını zorlaştırabilir. JavaScript ile yüklenen içerik, her zaman arama motorları tarafından düzgün şekilde indekslenemeyebilir.
Hybrid Yaklaşım: Infinite Scroll + Pagination
En iyi uygulama, kullanıcılar için sonsuz kaydırma, arama motorları için ise geleneksel sayfalama sunmaktır:
// Kullanıcılar için infinite scroll
$(window).scroll(function() {
if($(window).scrollTop() + $(window).height() > $(document).height() - 100) {
loadMoreContent();
}
});
// Arama motorları için pagination links
<div class="pagination-links" style="display:none;">
<a href="/sayfa/1">1</a>
<a href="/sayfa/2">2</a>
<a href="/sayfa/3">3</a>
</div>
Sosyal medya içerikli bir projemizde bu hibrit yaklaşımı uyguladık ve hem kullanıcı memnuniyetinde hem de organik trafik performansında artış gözlemledik.
Load More Button vs Pagination
“Daha Fazla Yükle” düğmesi, sonsuz kaydırma ve geleneksel sayfalama arasında bir orta yol sunabilir. Bu yaklaşımda, kullanıcılar istedikleri zaman daha fazla içerik yükleyebilir, ancak bu işlem otomatik olarak gerçekleşmez.
Bu yöntem, arama motorlarının site yapısını anlamasını kolaylaştırırken, kullanıcı deneyimini de iyileştirir. Bir blog müşterimizde “Daha Fazla Yükle” düğmesine geçtikten sonra, ortalama oturum süresinde %18’lik bir artış gözlemledik.
6. URL Structure for Pagination
Sayfalama için kullanılan URL yapısı, SEO performansını doğrudan etkiler. İyi tasarlanmış bir URL yapısı, hem kullanıcılar hem de arama motorları için anlaşılır olmalıdır.
Parametreli URL’ler vs Path Segmentleri
Sayfalama için iki ana URL yapısı yaklaşımı vardır:
- Parametreli URL’ler: `https://www.siteadi.com/kategori?sayfa=2`
- Path segmentleri: `https://www.siteadi.com/kategori/sayfa/2`
Her iki yaklaşımın da avantajları ve dezavantajları vardır. Parametreli URL’ler daha yaygındır ve çoğu CMS tarafından varsayılan olarak kullanılır. Path segmentleri ise daha temiz görünebilir ve bazı SEO uzmanları tarafından tercih edilebilir.
Testlerimize göre, arama motorları her iki formatı da eşit derecede iyi anlar. Burada önemli olan, sitenizde tutarlı bir yaklaşım benimsemektir.
URL Yapısında Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Sayfa numaralarını açık ve anlaşılır şekilde belirtin
- URL’lerde tutarlı bir format kullanın
- Gereksiz parametrelerden kaçının
- URL’leri mümkün olduğunca kısa tutun
Bir moda e-ticaret SEO çalışmamızda, URL yapısını parametreli formattan path segmentlerine değiştirdikten sonra, tıklama oranlarında (CTR) %8’lik bir artış gözlemledik.
7. Crawl Budget Etkileri
Sayfalama yapısı, sitenizin crawl budget kullanımını doğrudan etkiler. Özellikle büyük sitelerde, crawl budget’ın verimli kullanılması kritik öneme sahiptir.
Sayfalama ve Crawl Budget İlişkisi
Her sayfalama sayfası, arama motorları tarafından taranması gereken ek bir sayfadır. Binlerce ürün veya makale içeren bir sitede, yüzlerce sayfalama sayfası olabilir. Bu durum, crawl budget’ın hızla tükenmesine neden olabilir.
Crawl Budget’ı Optimize Etme Stratejileri
- robots.txt Kullanımı: Çok derine inen sayfalama sayfalarını engellemek için robots.txt dosyasını kullanabilirsiniz:
User-agent: *
Disallow: */page/10$
- XML Sitemap Optimizasyonu: XML site haritanıza yalnızca önemli sayfalama sayfalarını ekleyin.
-
Internal Linking Yapısı: İç bağlantı yapınızı, önemli sayfalama sayfalarına öncelik verecek şekilde optimize edin.
Bir teknoloji e-ticaret sitesinde yaptığımız çalışmada, 10. sayfadan sonraki sayfalama sayfalarını robots.txt’de engelledik ve crawl rate’de %25’lik bir iyileşme gördük.
8. User Experience Dengesi
Sayfalama optimizasyonu yaparken, SEO ile kullanıcı deneyimi arasında doğru dengeyi kurmak önemlidir. En iyi SEO uygulamaları, kullanıcı deneyimini olumsuz etkilememelidir.
Kullanıcı Dostu Sayfalama Tasarımı
- Sayfa numaralarını açık ve tıklanabilir şekilde gösterin
- Mevcut sayfayı vurgulayın
- “Önceki” ve “Sonraki” bağlantılarını ekleyin
- Mobil cihazlarda kolay kullanılabilir bir navigasyon sunun
A/B Testleri ile Optimizasyon
Farklı sayfalama tasarımlarını A/B testleriyle değerlendirin. Bir kozmetik e-ticaret müşterimizle yaptığımız A/B testinde, sayfalama tasarımını değiştirerek dönüşüm oranlarında %15’lik bir artış sağladık.
Mobil Uyumluluk
Mobil cihazlarda sayfalama deneyimi, masaüstünden farklı olmalıdır. Küçük ekranlarda, daha az sayfa numarası göstermek ve dokunmaya uygun büyüklükte düğmeler kullanmak önemlidir.
Bir müşterimizin mobil sitesinde, sayfalama navigasyonunu büyüterek ve “Daha Fazla Yükle” düğmesini ekleyerek, mobil dönüşüm oranlarında %20’lik bir artış elde ettik.
Platform Bazlı Çözümler
Farklı e-ticaret platformları ve CMS’ler için sayfalama optimizasyonu yaklaşımları değişebilir. İşte en popüler platformlar için önerilerimiz:
WordPress Pagination SEO
WordPress’te sayfalama optimizasyonu için Yoast SEO veya Rank Math gibi eklentiler kullanabilirsiniz. Bu eklentiler, rel=prev/next etiketlerini ve canonical URL’leri otomatik olarak yapılandırmanıza yardımcı olur.
// WordPress'te sayfalama sayfalarını özelleştirme
function custom_pagination_base() {
global $wp_rewrite;
$wp_rewrite->pagination_base = 'sayfa';
}
add_action('init', 'custom_pagination_base');
Magento Pagination SEO
Magento’da sayfalama optimizasyonu için, admin panelinden canonical URL ayarlarını yapılandırabilirsiniz. Ayrıca, XML layout dosyalarını düzenleyerek rel=prev/next etiketlerini ekleyebilirsiniz.
Shopify Pagination SEO
Shopify’da sayfalama optimizasyonu için, temanızın liquid dosyalarını düzenlemeniz gerekebilir:
{% if paginate.previous %}
<link rel="prev" href="{{ paginate.previous.url }}">
{% endif %}
{% if paginate.next %}
<link rel="next" href="{{ paginate.next.url }}">
{% endif %}
Testing ve Analiz
Sayfalama optimizasyonunuzun etkinliğini düzenli olarak test etmek ve analiz etmek önemlidir. İşte kullanabileceğiniz bazı yöntemler:
Google Search Console Kullanımı
Google Search Console, sayfalama sayfalarınızın nasıl indekslendiğini ve performans gösterdiğini izlemenize yardımcı olabilir. “URL Denetimi” aracını kullanarak, belirli sayfalama sayfalarının indekslenme durumunu kontrol edebilirsiniz.
Log Dosyası Analizi
Sunucu log dosyalarını analiz ederek, arama motoru botlarının sayfalama sayfalarınızı nasıl taradığını görebilirsiniz. Screaming Frog Log File Analyzer gibi araçlar, bu analizi kolaylaştırabilir.
Kullanıcı Davranışı Analizi
Google Analytics veya Hotjar gibi araçları kullanarak, kullanıcıların sayfalama sayfalarınızla nasıl etkileşime girdiğini analiz edebilirsiniz. Bu veriler, kullanıcı deneyimini iyileştirmenize yardımcı olabilir.
Sonuç
Pagination SEO, teknik SEO’nun önemli bir parçasıdır ve doğru yapılandırıldığında, site performansınızı önemli ölçüde artırabilir. Bu yazıda ele aldığımız stratejileri uygulayarak, sayfalama yapınızı hem arama motorları hem de kullanıcılar için optimize edebilirsiniz.
Unutmayın, her site benzersizdir ve en iyi sayfalama stratejisi, sitenizin özgün ihtiyaçlarına göre şekillendirilmelidir. Düzenli testler yaparak ve analitik verilerinizi izleyerek, sayfalama yapınızı sürekli olarak iyileştirebilirsiniz.
Sizin sitenizdeki sayfalama yapısı nasıl? Hangi zorlukları yaşıyorsunuz? Deneyimlerinizi yorumlarda paylaşın, birlikte çözümler üretelim.